بوشهر خورموج
شهر خورموج در ۹۰ کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر و در میانه استان بوشهر قرار دارد و مرکز شهرستان دشتی است. ارتفاع خورموج از سطح دریا ۶۰ متر و وسعت آن ۷۹۷ هکتار می‌باشد. آب و هوای آن گرم و خشک می‌باشد که حداقل و حداکثر دما در طول سال از ۳- تا ۵۴ درجه متغیر است. میزان بارندگی بین ۲۰۰ تا ۲۸۵ میلیمتر متفاوت است.
خورموج در طول جغرافیایی ۵۱درجه ۲۳دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی آن ۲۸درجه ۳۹دقیقه شرقی است.
مردم شناسی
مردم آن به زبان فارسی جنوبی و گویش دشتی خورموجی صحبت می‌کنند.
بر اساس آمار سرشماری رسمی سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهر ۳۴٬۹۴۴ نفر (۸۷۷۷ خانوار) می‌باشد. و در سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۳۱٬۶۶۷ نفر بوده است.
تاریخچه
خورموج یکی از مهمترین مراکز منطقه تاریخی، فرهنگی و قومی دشتی قدیم است. محل اسکان اهالی قدیم در نخلستان‌ها و در کنار باغات، واقع در غرب خورموج کنونی (غرب جاده بوشهر کنگان) بوده که بر اساس شنیده‌ها، در آنجا دو مسجد بوده که موقعیت نسبی آن مشخص است و آثاری از آن دو موجود نمی‌باشد. یکی از آنها در شمال غرب گلزار شهدا و در قطعه زمینی تحت عنوان «نیمخر» که بعضاً آن قطعه زمین را زمین مسجدی یاد می‌کنند و مسجد دیگر کمی پایین‌تر از آن در محل باغ انجیر و تل بسیار کوچک و کم ارتفاعی که آن قطعه را تحت نام «تل مسجدی» خطاب می‌نمایند که آثار کرسی و پی آن تقریباً موجود می‌باشد.
این شهر از لحاظ مذهبی و فرهنگی پیشینه طولانی در منطقه دشتی دارد.
قدمت این شهر به قبل از اسلام برمی‌گردد و وجود آثار و ابنیه تاریخی در این شهر حکایت از قدمت باستانی آن دارد.
آثار باستانی
- مسجد جامع که در کنار قلعه اصلی محمد خان دشتی محل اسکان قدمای خورموج قرار دارد.
- حسینه میرزا از بناهای دوره ناصری است که در سال ۱۳۰۵ه. ق توسط میرزا اسدالله مباشر دشتی ساخته شده است این مکان دارای سه ایوان است که یکی تابستانی، یکی زمستانی و دیگری مخصوص خانمها است که دور تا دور حسینیه را فرا گرفته است و به طور معمول در تمامی ایام تولد و شهادت ائمه اطهار (علیهم السلام)، ایام صفر و رمضان و محرم مداحی اهل بیت و روضه خوانی در آن برگزار می‌گردد.
- بارگاه میر ارم بن سام بن نوح،
- باقیمانده‌های شهر باستانی خورموج
- قلعه محمدخان دشتی،
- آتشکده خورموج،
- قلعه دختر،
- عمارت شیرینه