من آزادانه و اغلب به ­جای واژه­ «پزشک»، از کلمه­ «روان­پزشک» استفاده می­کنم. دلیلش هم بسیار ساده است: روان­پزشک درواقع دکتر متخصص است. بله، درست است. روان­پزشک تمام حقوق و مزایای هر پزشک دیگر را دارد و اگر شرایط ایجاب کند، می­تواند طحال شما را دربیاورد.

با این­حال، تفاوت­های اساسی بین «پزشک» عمومی و «روان­پزشک» متخصص وجود دارد. گاهی به روان­پزشک نیاز دارید و گاهی مراجعه به یک پزشک کفایت می­کند. پس از کجا بدانیم که نیاز به روان­پزشک است؟

روانشناس در ایران

در چه مواردی به روان­پزشک احتیاج است؟

روان­پزشک همان دکتری است که در زمینه­ی سلامت روان تعلیم دیده است. بنابراین به جای این­که صرفا پزشک عمومی باشد، برای کسب تخصص در سلامت روان تحصیلات بیشتری را پشت سر گذاشته است. روان­پزشک (بسته به کشوری که در آن زندگی می­کند) بعد از دوره­ی دبیرستان حدود ده سال تعلیم می­بیند.

نباید روان­پزشک را با روان­شناس که پزشک بالینی نیست و فقط در زمینه­ی روان­شناسی تخصص دارد اشتباه گرفت. روان­شناس تراپیست است و نمی­تواند دارو تجویز کند.

همچنین نباید روان­پزشک را با پزشک خانواده، که پزشک عمومی است، اشتباه گرفت. وظیفه­ی پزشک عمومی این است که به آسیب­های روزمره­ی جسمی رسیدگی کند و بداند چه زمان باید بیمار را به یک متخصص دیگر ارجاع داد.

بیماری روانی و پزشک عمومی

به نظر من هرکس که دچار بیماری روحی است باید توسط متخصص رشته­ ی روان­پزشکی (یعنی روان­پزشک) معاینه شود. پزشک عمومی با عدم تشخیص مشکلات پیچیده­ی روحی و تشخیص افسردگی هنگامی که فرد اصلا مبتلا به افسردگی نیست، ضرر جبران ­ناپذیری به فرد می­زنند. پزشک عمومی سرطان را تشخیص نمی­دهد-متخصص این­کار را انجام می­دهد و درمورد بیماری­های روحی هم همین امر صادق است.

بعد از این­که روان­پزشک وضعیت شما را به­درستی تشخیص داد، آن­وقت می­توان شرایط را تحت نظارت پزشک عمومی کنترل نمود اما فقط درصورتی که مشکل حادی نداشته باشید یا به­مدت طولانی از ثبات روانی خوبی برخوردار باشید.

چه زمان به روان­پزشک نیاز است؟

خب، به ­غیر از تشخیص چه زمانی به روان­پزشک احتیاج است؟

• هر زمان که به بیش از یک داروی روان­پزشکی نیاز داشته باشید
• اگر به بیش از یک بیماری مبتلا هستید
• درصورتی که تحت نظر پزشک عمومی حالتان بهتر نمی­شود
• اگر مصرف یک یا دو قرص ضد افسردگی تاثیری نداشته
• اگر اثرات جانبی پیچیده­ای تجربه می­کنید
• درصورتی­که مایل به تغییر داروهای خود باشید
• اگر با روش پزشک خود موافق نیستید

البته که پزشک عمومی هیچ مشکلی ندارد. موضوع این است که او متخصص نیست. یادتان باشد روان­پزشک هر روز بیمارانی را ویزیت می­کند که وضعیت مشابه با شما دارند اما پزشک عمومی خیر. پزشک عمومی هر روز معاینه­ی فیزیکی و معاینه­ی چشم انجام می­دهد و آنتی بیوتیک تجویز می­کند و گلوی بیمار را معاینه می­کند. هیچ­یک از این موارد درصورت ابتلا به اختلال دوقطبی به داد شما نمی­رسد.