تفسیر سوره ص مکارم شیرازی
تفسیر سوره ص مکارم شیرازی
با سلام به همراهان همیشگی شیراز بین امروز قصد داریم در مورد یکی از سوره های نورانی و معنوی قران کریم صحبت کنیم با ما همراه باشید تا این سوره را به شما معرفی کنیم.
مشخصات تفسیر سوره ص مکارم شیرازی :
- شماره سوره: 38
- جزء: 23
- ترتیب نزول: 38
- مکی/مدنی: مکی
- تعداد آیات: 88
- تعداد کلمات: 735
- تعداد حروف: 3061
معرفی
سوره ص، سیوهشتمین سوره قرآن، جزو سورههای مکی است و نامگذاری آن به “صاد” بر اساس حرف مقطعه “ص” در آغاز آن انجام شده است. این سوره به دعوت به توحید و اخلاص، لجاجت مشرکان، داستانهای پیامبران، و وصف حال دو گروه پرهیزکاران و بدکاران میپردازد.
محتوا
موضوع اصلی سوره ص درباره پیامبر اسلام(ص) و دعوت به توحید و اخلاص با کتابی از جانب خداوند است. محتوای این سوره در چند بخش قابل خلاصه کردن است:
- توحید و نبوت پیامبر اسلام(ص) و لجاجت مشرکان؛
- تدبّر در قرآن و اظهارات مشرکان درباره قرآن؛
- تاریخ ۹ نفر از پیامبران، بهویژه داوود(ع)، سلیمان(ع) و ایوب(ع)؛
- وصف حال دو گروه پرهیزکاران و بدکاران، و سرنوشت کفار در قیامت و جنگ و ستیز دوزخیان با یکدیگر؛
- آفرینش انسان و مقام والای او و سجده کردن فرشتگان برای آدم؛
- داستان شیطان و آدم(ع) و سوگند او بر اغوای بشر؛
- تهدید همه دشمنان لجوج و تسلی پیامبر اسلام(ص).
شأن نزول آیات نخستین
بر اساس گزارش امام باقر(ع)، ابوجهل و گروهی از قریش به ابوطالب، عموی پیامبر(ص)، آمدند و از او خواستند تا از پیامبر اسلام خواهد کرد که کاری به بتها نکند. اما پاسخ پیامبر(ص) مثبت نبود و این باعث نزول آیات نخستین سوره صاد شد.
داستانها و روایتهای تاریخی درتفسیر سوره ص مکارم شیرازی:
سوره ص، یکی از آثار قرآنی است که داستانهایی از زندگی پیامبران و گفتگوهای خدا با ابلیس را شامل میشود. این داستانها و روایتهای تاریخی عبارتند از:
-
تکذیب پیامبران توسط اقوام:
- قوم نوح
- عاد
- ثمود
- لوط
- اصحاب الایکه
-
داستان داوود:
- امکانات فراوان داوود
- تسبیحگویی کوهها و پرندگان
- استواری پادشاهی
- دادخواهی دو مدعی
- استغفار داوود
- خلافت داوود در زمین
-
داستان سلیمان:
- عرضه اسبهای اصیل بر سلیمان
- توجه سلیمان به اسبها و فراموش کردن نماز
- دستور به رد الشمس
- افکندن جسد فرزند سلیمان بر تخت
- توبه و استغفار سلیمان
- دعا برای بهرهمندی از حکومت و پادشاهی بینظیر
- تسخیر باد و شیاطین
- بنایی و غواصی شیاطین برای سلیمان
-
ایوب:
- رنج و بلای ایوب
- کوبیدن پا بر زمین و درآمدن چشمه
- بازبخشیدن اولاد و اموال
- زدن همسر با بسته ترکه به جای صد ضربه
- نشکستن سوگند
-
یادکردن بندگان خالص خدا در تفسیر سوره ص مکارم شیرازی:
- ابراهیم
- اسحاق
- یعقوب
- اسماعیل
- الیسع
- ذاالکفل
-
آفرینش آدم:
- گفتگوی خداوند با فرشتگان درباره آفرینش آدم
- امر به سجده به آدم(ع)
- سرپیچی ابلیس از سجده بر آدم
-
دلیل ابلیس برای سرپیچی:
- دلیل سرپیچی شیطان از سجده بر آدم
- ابلیس به دلیل برتری خلقت خود از آدم، سرپیچی میکند
-
طرد و لعن شیطان و مهلت به او تا وقت معلوم:
- طرد و لعن شیطان
-
سوگند ابلیس برای فریب آدمیان و وعده دوزخ:
- سوگند ابلیس به عزت خداوند برای فریب انسانها
- وعده دوزخ به ابلیس و تابعانش
آیات مشهور تفسیر سوره ص مکارم شیرازی :
آیه ۲۳: اختلاف دو برادر بر سر گوسفندان در تفسیر سوره ص مکارم شیرازی
آیه ۲۳ در مورد اختلاف دو برادر بر سر گوسفندان و خواسته داوری از حضرت داود است:
“درباره این اختلاف دو برادر که یکی نود و نه گوسفند داشته و دیگری یک گوسفند، داود گفت: «این برادر من است. او نود و نه گوسفند دارد و من یک گوسفند. او گفت: بسپارش به من و در مکالمه با من غلبه کرده است.»
توجه به این نکته در روایات است که در دعاوی قضایی، قاضی باید از هر دو طرف مطالبه و دلیل بخواهد و در قضاوت خود شتاب نکند. این در حالی است که داود بدون مطالبه دلیل از مدّعی خواسته و حکم داد که این کار نادرست و ستمآمیز است.”
آیه ۲۹: نزول قرآن و تدبر در آن ،تفسیر سوره ص مکارم شیرازی
آیه ۲۹ یکی از آیات مشهور سوره ص است که درباره نزول قرآن و تدبر در آن حکم میکند:
“این کتابی مبارک است که ما آن را به تو نازل کردهایم تا مردم بر آیات آن تفکّر کنند و خردمندان از آن پند ببرند.”
واژه “انزلناه” در اینجا به نزول دفعی قرآن اشاره دارد که با تدبر و تذکّر مطابقت دارد. مفسران معتقدند که قرآن، کتابی است که برای تأمل و تدبر آیات آن به دنیا آمده است.
آیه ۷۵: خودداری ابلیس از سجده کردن برای آدم در تفسیر سوره ص مکارم شیرازی
آیه ۷۵ در مورد خودداری ابلیس از سجده کردن برای آدم است:
“ابلیس گفت: «این که از دستان تو آفریده شدم، من را از سجده برای او باز داشته است؟ آیا برتری داشتی یا از جمله بالاترینها بودی؟!”
مفسران درباره “عالین” احتمالاتی را ذکر کردهاند، از جمله کسانی که برتری و بالاترینها هستند، گروهی از فرشتگان به نام مهّمین، یا کسانی که اهل استکبار و تکبّر هستند.
آیات ۸۲ و ۸۳: ناتوانی ابلیس از گمراه ساختن مخلوصین
“شیطان گفت: «با عزّت و جلال تو، همهٔ آنها را اغوا خواهم کرد، مگر بندگان پاکدل تو.»
تنها گروهی که ابلیس ناتوان از گمراه ساختن آنان را اعلام کرد، مخلوصین بودند. این ناتوانی به دلیل عظمت و پایداری اخلاقی مخلوصین بوده و ابلیس نمیتواند آنان را فریب دهد.”
آیه ۲۶: بزرگی و اهمیت منصب قضاوت
تفسیر سوره ص مکارم شیرازی ،آیه ۲۶ در مورد بزرگی و اهمیت منصب قضاوت در اسلام است:
“داودا! ما تو را خلیفه در زمین قرار دادیم، پس در میان مردم با حقّ داوری کن و از راه هویت پیروی نکن که تو را از راه خدا بر دارد. کسانی که از راه خدا گمراه شوند، عذابی سخت برای آنان خواهد بود، چرا که روز حساب را فراموش کردهاند.”
آیه ۲۶ را دلیل بر عظمت منصب قضاوت و تأکید بر اجتناب از تبعیت از هویت در قضاوت دانستهاند.
فضیلت تلاوت تفسیر سوره ص مکارم شیرازی:
- آغاز به نام سوره با حرف “ص” که فضیلت زیادی دارد.
- تلاوت سوره ص در شب جمعه مورد توصیه قرار گرفته و با انگیزه عملی و موثر بر زندگی انسان تأکید شده است.
- حدیثی از پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله نشان میدهد که تلاوت سوره ص میتواند به انسان خیرات دنیا و آخرت را به ارمغان آورده و از گناهان حفاظت کند.
توصیه در مورد تفسیر سوره ص مکارم شیرازی:
- اهمیت تدبر و عملگرایی در تلاوت سوره ص بر آن است که مفهوم و اندیشههای آن در زندگی روزمره انسان به عنوان الگوی مطالعه و بررسی قرار گیرد.
تشکر از همراهی همیشگی شما عزیزان برای دیدن دیگر پست ها از سایت دیدن کنید.