شرایط اخذ نمایندگی کارگزاری بورس
سلام، در این پست دزصدد معرفی شرایط اخذ نمایندگی کارگزاری بورس هستیم. شایان ذکر است که مجموعه هایی که در قالب کارگزاری تمایل به فعالیت دارند بایستی از شرایط زیر پیروی نمایند. با تشکر از همراهی شما با شیراز یاب.
شرایط اخذ نمایندگی کارگزاری بورس
به نام خدا
آيين نامة اعطاي مجوز و فعاليت كارگزار (در قالب شخصيت حقوقي)
(مصوب جلسة مورخ 16/9/83 شوراي بورس)
تعاريـف
مادة 1
اصطلاحات به كار رفته در اين آيين نامه به شرح زير است.
سازمان
منظور سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران است.
كارگزار
مؤسسه هاي (شركتي) است كه با مجوز “سازمان” به نمايندگي از طرف اشخاص و يا
به حساب خود حسب مورد، و براساس قوانين و مقررات مربـوط، بـه دادوسـتد اوراق بهـادار
پذيرفته شده در بورس و ساير خدمات كارگزاري مي پردازد.
متقاضي
منظور متقاضي دريافت مجوز كارگزاري است.
بازارگرداني
فعاليتي است كه با هدف كاهش دامنة نوسـانات قيمـت اوراق بهـادار و تـأمين
نقدشوندگي آن با مجوز “سازمان” توسط “كارگزار” انجام ميشود.
حساب تضمين بورس
حساب ويژهاي است كه به منظور ايفاي تعهدات “كارگزاران،” ناشي
از فعاليت كارگزاري با هدف حمايت از سرمايه گذاران، افتتاح ميشود.
شعبه
واحدي از كارگزاري است كه از آن محل به ارائة خدمات به سرمايهگذاران ميپردازد،
و در شهري واقع شـده اسـت كـه “سـازمان” در آن شـهر تـالار دارد. تالارهـاي اختصاصـي
“كارگزار” نيز شعبه تلقي ميشود.
نمايندگي
واحدي از كارگزاري است كه از آن محـل بـه ارائـة خـدمات بـه سـرمايه گـذاران
مي پردازد، و در شهري واقع شده اسـت كـه “سـازمان” در آن شـهر تـالار نـدارد.
تالارهـاي اختصاصي “كارگزار” كه در آنها معامله انجام نميشود، و سفارشهـاي دريـافتي از آن شـهر
براي “شعبه” ارسال ميشود، نيز “نمايندگي” تلقي ميشود.
حق عضويت
مبلغي است كه بابت فعاليت كارگزاران در بورس بـهعنـوان عضـو “سـازمان”
دريافت ميشود. ميزان حقعضويت در ابتداي هر سال توسط هيئتمديره “سازمان” تعيـين
ميگردد.
هزينة استفاده از تسهيلات و خدمات
كارمزدي اسـت كـه توسـط “كـارگزاران” و در ازاي دريافت خدمات و تسهيلات از “سازمان” براي انجـام معـاملات اوراق بهـادار بـه “سـازمان”پرداخت ميشود.
خدمات كارگزاري
مادة 2
كارگزار” ميتواند عمليات زير را انجام دهد:
الف) سرمايه گذاري و خدمات كارگزاري:
ـ خريدوفروش اوراق بهادار پذيرفتهشده در بورس اوراق بهادار بـهنماينـدگي از طـرف
اشخاص و يا به حساب خود؛
ـ پذيرهنويسي اوراق بهادار پذيرفتهشده در بورس؛
ـ ادارة امور سرمايهگذاريها به نمايندگي از طرف اشخاص؛
ـ “بازارگرداني” اوراق بهادار.
ب) خدمات مالي:
ـ ارائة مشاوره و راهنمايي به شركتها بهمنظور نحوة عرضة سهام آنها براي فـروش در
بورس اوراق بهادار؛
ـ راهنمايي شركتها درمورد طرق افزايش سرمايه و نحوة عرضـة سـهام و سـاير اوراق
بهادار براي فروش در بورس اوراق بهادار؛
3
ـ انجام بررسيهاي مالي، اقتصادي، سرمايهگذاري، ارائة خدمات و نظرات مشورتي بـه
سرمايهگذاران.
ج) تأمين مالي:
ـ اخذ تسهيلات اعتباري از بانكها و اشخاص.
تبصرة 1 :
ارائة خدمات موضوع اين ماده طبق آييننامههاي جداگانهاي خواهد بـود كـه
به تصويب شوراي بورس ميرسد.
تبصرة 2 :
ارائة هريك از خدمات فوق، عـلاوه بـر دادوسـتد اوراق بهـادار پذيرفتـه شـده، توسط “كارگزار” منوط به كسب مجوز جداگانه از “سازمان” است.
مادة 3″ كارگزار” با موافقت “سازمان” ميتواند براي انجام فعاليتهـاي موضـوع مـادة 2 ،بـه ايجـاد “شعبه” و “نمايندگي” اقدام نمايد.
مسؤوليت فعاليت “شعبه” و “نمايندگي” با “كـارگزار”خواهد بود.
دستورالعمل مربوط به تصويب هيئت مديرة “سازمان” خواهد رسيد.
گزارش دهي
مادة 4″ كارگزار” موظف است اطلاعات زير را به “سازمان” ارائه دهد.
الف- گزارشها و صورتهاي مالي سالانة حسابرسي شدة شركت، حداكثر سه مـاه پـس از پايان سال مالي؛
ب- خلاصه صورت حساب سالانة فعاليتهاي كارگزاري با تأييد حسابرس معتمد بـورس، حداكثر دوماه پس از پايان سال مالي؛
ج- هرگونه تغيير در شرايط اعلام شده به “سازمان” به منظور دريافت مجوز؛
د- ساير مدارك و اطلاعات مورد درخواست “سـازمان” و كليـة گـزارشهـاي مـذكور در آيين نامه هاي مصوب در چارچوب قوانين و مقررات مربوط.
4
مادة 5″ كارگزار” مكلف است دفاتر و اسناد و مدارك مربوط به معاملات خود را به نحوي كـه قابـل
ارائه باشد حداقل به مدت 3سال پس از انجام معامله، براي عرضه به “سـازمان” نگهـداري نمايد.
مادة 6″ سازمان” ميتواند هر زمان كه مقتضي بداند رأساً و يا توسط حسابرسان معتمد بورس اسناد
و مدارك “كارگزار” را براي بررسي و تطبيق عملكرد وي با قوانين و مقـررات و همچنـين حفظ حداقل شرايط مجوز “كارگزاري” مورد بازرسي قرار دهـد. “كـارگزار” مكلـف بـه در اختيار قراردادن اطلاعات و مدارك مورد درخواست “سازمان” است.
شرايط اعطاي مجوز و تداوم فعاليت “كارگزار”
مادة 7″ متقاضي،” تقاضاي خود را كتباً طبق نمونههاي تعيين شده، همراه با مدارك مـورد نيـاز كـه
توسط هيئت مديرة “سازمان” تعيين مي شود، به عنوان دبيركـل “سـازمان” ارسـال خواهـد نمود.
مادة 8″ متقاضي” بايستي داراي هيئت مديرهاي با حداقل 5 عضو باشد. اعضاي هيئـت مـديره بايـد
داراي تحصيلات كارشناسي يا بالاتر باشند. حداقل 2 نفر از اعضاي هيئت مديره بايـد داراي تحصيلات
در رشته هاي مالي، حسـابداري، اقتصـادي، بازرگـاني و مـديريت باشـند. اعضـاي هيئت مديرة “متقاضي،” بايد داراي حداقل پنج سال سابقة مديريت عمومي يـا هفـت سـال سابقة كار در شركتها و مؤسسات مالي، سرمايه گذاري، اعتباري و يا مؤسسات حسابرسـي و خدمات سرمايهگذاري باشند. اعضاي هيئت مـديرة “كـارگزار” بايـد داراي حسـن شـهرت و اخلاق حرف هاي در رشتة تجربي خود باشند، و پيشينة كيفري مؤثر نداشته باشد.
تبصره:”كارگزار” بايد علاوه بر مديرعامل، حداقل يك عضو هيئتمديرة موظف داشته باشد.
5
مادة 9 درصورتيكه هيچ يك از اعضاي هيئت مديره داراي “گواهينامة مديريت ارشد بـازار سـرمايه”
نباشند، ضروري است مديرعامل خارج از هيئتمديره و از ميان دارندگان گواهينامـة مـذكورانتخاب شود.
تبصره: هيئت مديرة “سازمان” ميتواند تا فراهم شدن شرايط اجراي اين مصوبه و حداكثر تـا پايان سال 1384 ،با شروع فعاليت “كارگزاراني” كه مديرعامل معرفي شدة آنها داراي
گواهينامه نميباشند، درصورت معرفي حداقل يك نفـر نماينـده بـه “سـازمان” كـه
واجد شرايط مادة 12 قانون تأسيس بورس باشند، موافقت نمايد.
مادة 10 حداقل سرماية موردنياز براي دريافت مجوز كارگزاري 5 ميليارد ريال است.
تبصره: حداقل سرماية لازم براي “كارگزاراني” كه در استان تهران فعاليت نمـينماينـد يـك
ميليارد ريال است.
مادة 11″ متقاضي” فعاليت در استان تهران مكلف است همزمان حداقل 2 شعبه در ساير استانهاي
كشور داير نمايد.
مادة 12 حجم معاملات و مجموع تعهدات “كارگزار” ناشي از انجام معاملات همواره بايد متناسـب بـا
سرماية پرداخت شده “كارگزار” بر طبق آييننامة مربوط باشد.
مادة 13 جمع تعهدات “كارگزار” براي تسويه در هر زمان نبايد بـيش از مبلغـي باشـد كـه از طريـق
“حساب تضمين بورس” پوشش داده شده است.
مادة 14″ كارگزار” بايد براي جبران خسارتي كه ممكن است از عمليات وي متوجـة طـرفين معاملـه
شود، افزون بر سپردن تضمين مقرر در مادة 13 قانون تأسـيس بـورس نـزد بانـك مركـزي
جمهوري اسلامي ايران، نسبت به واريز سهمالشركه خود به “حساب تضمين بـورس” اقـدام
نمايد.
6
تبصره: “سازمان” موظف است حداكثر ظرف مدت 3 ماه از تصويب اين آيـيننامـه، بـا تهيـة
دستورالعمل اجرايي، “حساب تضمين بورس” را عملياتي كند.
مادة 15 اعضاي هيئت مديرة بـورس، پـس از رسـيدگي، در مـورد رد يـا قبـول تقاضـا، رأي مخفـي
ميدهند و تصميمهاي هيئت مديره با اكثريت آراي دو سوم از اعضايي كه در جلسة رسـمي
حاضر بوده و رأي دادهاند، معتبر است.
مادة 16 پس از تأييد صلاحيت و واجد شرايط بودن “متقاضي” و رئيس هيئت مديره و يا مـديرعامل
آن توسط بانك مركزي، مجوز كارگزاري از طريق “هيئت مديرة بورس” صادر ميگردد. پس
از آن ثبت شركت كارگزاري انجام ميگيرد.
تبصره: تائيدية مورد نظر حداكثر ظرف مدت يك ماه از سوي بانك مركزي ارائه ميشود.
مادة 17 تصميمهاي هيئت مديرة بـورس در مـورد قبـول يـا رد تقاضـاي كـارگزاري توسـط دبيركـل
سازمان به “متقاضي” ابلاغ خواهد شد و در صورت رد تقاضا، “متقاضي” ميتواند ظرف يك
ماه به شوراي بورس شـكايت كنـد. شـوراي بـورس موضـوع را مـورد رسـيدگي قـرار داده و
اعلامنظر خواهد كرد. رأي شوراي بورس قطعي است. “متقاضي” نميتوانـد قبـل از گذشـت
يك سال تمام از تاريخ رد قطعي تقاضاي خود، دوباره تقاضاي كارگزاري نمايد.
مادة 18 هر “متقاضي” كه عضويت او به تصويب “هيئت مديره” رسيده اسـت، بايـد ظـرف 14 روز از
تاريخ اعلام پذيرفته شدن، مبلغي را به عنوان وروديه كه توسط “هيئت مديره” تعيين شـده
است، تماماً پرداخت نمايد. وجوهي كه به عنوان وروديـه دريافـت مـيشـود، قابـل اسـترداد
نيست.
مادة 19 كلية كاركنان “كارگزار” كه براي انجام دادوستد بـا سيسـتم معـاملاتي كـار مـيكننـد بايـد
حداقل داراي “گواهينامة اصول مقدماتي كارگزاري” باشند.
7
مادة 20″ كارگزار” مكلف است فضاي مناسب اداري، تجهيزات و نرمافزارهاي مورد نياز را به تشخيص
“سازمان” تأمين كند.
مادة 21″ كارگزار” مكلـف اسـت سـالانه مبـالغي تحـت عنـوان “حـقعضـويت” و “حـق اسـتفاده از
تسهيلات و خدمات” را كه توسط “هيئت مديره” تعيين ميشـود، بـه “سـازمان” پرداخـت
نمايد.
مادة 22 هر شخص حقيقي يا حقوقي كه سهامدار يا عضو هيئت مديره يكي از شـركتهـاي سـهامي
خاص باشد، در هيچ شركت سهامي عام يا خاص كارگزاري ديگري نميتواند سهامدار باشد.
مادة 23 هر شخص حقيقي يا حقوقي كه در يك “كـارگزار” سـهامي عـام بـيش از 10 %سـهام دارد،
نميتواند در ساير شركتهاي “كارگزار” سهامي عام بيش از يك درصد سهامدار باشد.
تبصره: مديرعامل، قائممقام و معاونين وي مجاز نيستند در بـيش از يـك شـركت كـارگزاري
فعاليت مديريتي داشته باشند.
مادة 24″ متقاضي” مكلف است پس از دريافت مجوز در مدت حداكثر 4 ماه فعاليـت خـود را شـروع
نمايد. در غير اين صورت، مجوز وي لغو ميشود.
تبصرة 1 :اشـخاص حقيقـي كـه بـه اخـذ گـواهينامـههـاي “اصـول مقـدماتي كـارگزاري،”
“تحليلگري در بازار سرمايه” و “مديريت ارشد بـازار سـرمايه” نائـل مـيشـوند، در
صورتي كه به طور مستمر به مدت 1 سـال و يـا غيرمسـتمر بـه مـدت 2 سـال نـزد
“كارگزاري” فعاليت تماموقت نداشته باشند، گواهينامة آنان لغو شـده و بـه مرحلـة
قبل از اخذ آخرين گواهي تنزل مييابند.
تبصرة 2″ :كارگزار” ملزم به رعايت كلية قوانين و مقررات و بخشـنامههـاي مربوطـه خواهـد
بود.
8
تعليق و لغو مجوز
مادة 25 در صورتيكه “كارگزار” هر يك از شرايط اولية اعطاي مجوز را براساس گـزارش “سـازمان”
از دست بدهد، هيئت مديرة “سازمان” براي كسب شرايط مزبور، حداكثر يك مـاه مهلـت
منظور مينمايد. در صورت عدم تحقق شرايط، هيئت مديرة “سازمان” براساس اختيـارات
قانوني خود تصميم مقتضي اتخاذ خواهد نمود.
مادة 26″ كارگزار” نميتواند بدون كسـب موافقـت “سـازمان” فعاليـت خـود را متوقـف نمايـد. در
غيراينصورت، براساس آييننامة مربوطه، با “كارگزار” متخلف رفتار خواهد شد.
مادة 27 در صورت درخواست “كارگزار” براي لغو مجوز، “سازمان” حداكثر در مـدت 14 روز كـاري
بــه ايــن درخواســت رســيدگي خواهــد كــرد و تــا زمــان اعــلام نظــر “ســازمان،” نمــاد
معاملاتي”كارگزار” متوقف خواهد بود، در صورت موافقت با لغو مجوز “كارگزار” ملزم است
در اسرعوقت نسبت به تسوية بدهيها و انجام تعهدات خود اقدام كند.
تبصره: “سازمان” مكلف است مراتب لغو مجوز را به نحو مناسب بـه اطـلاع بـازار برسـاند و
نظارت لازم را بر انجام تسويه و ايفاي تعهدات “كارگزار” نسبت بـه مشـتريان خـود
اعمال نمايد.
ساير موارد
مادة 28″ كارگزاراني” كه پيش از تصويب اين آيين نامه مجـوز كـارگزاري را از “سـازمان” دريافـت
كردهاند، مكلفاند حداكثر ظرف مدت 6 ماه پس از تاريخ تصويب اين آيـيننامـه، شـرايط
سرماية خود را با مفاد مادة 10 اين آييننامه تطبيق دهند.
9
تبصره: احراز صلاحيت كاركنان “كارگزاران” موضوع اين مـاده و انطبـاق مـدارك آنـان بـا
گواهينامههاي جديد بر عهدة “سازمان” است.
مادة 29 دستورالعملهاي اجرايي اين آييننامه به تصويب هيئتمديرة “سازمان” ميرسد.
*موادي كه با رنگ زرد مشخص گرديده انـد براسـاس دسـتورالعمل صـدور مجـوز تاسـيس وفعاليـت
كارگزاري دربورس مصوب 31/6/1386 هيات مديره سازمان بورس واوراق بهادار ملقي شده اند
بورس چیست؟
- بورس کالا
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می گیرد و به طور منظم و دایٔم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمول مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری می کنند. مثل بورس نفت و بورس گندم.
- بورس ارز
در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد. این بورس در کشور ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
- بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دایٔمی در محل معینی تشکیل می شود “بورس اوراق بهادار” می گویند.